آنچه در این مقاله می‌خوانید
اختلالات کنترل تکانه
• اختلال کنترل تکانه بدین معنی است که فرد مبتلا، توانایی کنترل تکانه ها یا نیروهایی که او را از درون وادار به انجام کاری می‌کند، ندارد. مشخصه این اختلال میل، انگیزه یا وسوسه درونی است که منجر به ارتکاب عملی می‌شود که برای فرد یا دیگران زیان بخش است. فرد قبل از ارتکاب عمل دچار تنش یا تحریک فزاینده‌ای می گردد. بعد از ارتکاب و انجام عمل ممکن است بلافاصله احساس گناه و خود ملامتگری یا احساس تاسف باشد یا نباشد. ممکن است فرد آگاهانه در مقابل این تکانه مقاومت کند و پس از عمل احساس لذت یا رهایی از تنش وجود دارد.
• اختلال ego syntonic یعنی همخوان با ایگو است.
• وقتی کم شدن دفاعهای ایگو یا سوپر ایگو ضعیف شود یا محرومیت‌های دوران کودکی وجود داشته باشد و یا نوعی ارضا جابه‌جا شده تکانه‌های پرخاشگری و جنسی بر اساس نظریه های روانی تحلیلی باعث ایجاد اختلال کنترل تکانه می گردد.
• تثبیت در مرحله دهانی برای این اختلال مطرح است.
• از نظریه از نظر زیستی لیمبیک مغز در پرخاشگری نقش دارد. ترشح بیش از حد تستوسترون نیز باعث پرخاشگری می شود. این اختلال در کودکان بیش‌فعال بیشتر مشاهده می‌شود.
• عوامل روانی اجتماعی : اعتقاد بر این است که مدل‌های نامناسب همانندسازی، والدین دارای مشکل مشابه، خشونت خانگی، مصرف الکل و انواع حوادث استرس‌زای دوره کودکی می‌توانند در پیدایش این اختلال نقش داشته باشند.
• این اختلال شامل انواع اختلال زیر است: انفجاری متناوب، جنون دزدی، جنون آتش افروزی، وسواس کندن مو، قمار بازی بیمارگونه، وسواس خرید کردن افراطی، اعتیاد به اینترنت و اختلال کنترل تکانه که جای دیگر طبقه‌بندی نشده است.
اختلال انفجاری متناوب
• به صورت دوره های مجزای فقدان کنترل تکانه های پرخاشگرانه بروز می‌کند که این فقدان کنترل منجر به حملات جدی بر افراد یا اموال می‌شود. میزان پرخاشگری به عامل استرس‌زا تناسب ندارد و ظرف چند دقیقه تا چند ساعت شروع شده و خود به خود و به سرعت از بین می رود.
• برای تشخیص گذاری باید چندین دوره تهاجمی – تکانشی وجود داشته باشد که منجر به اعمال تخریبی جدی شده باشد. میزان پرخاشگری ابراز شده بیش از میزان تناسب ب عوامل استرس زا است.
• در مردها بیش از زن ها دیده می شود و ۸۰ درصد مبتلایان مرد ها هستند.
• وجود بستگان زیستی، ضربه های زایمان، ضربه مغزی، تشنج در کودکی و بیش فعالی از عوامل زمینه سازند و ناکامی های کودکی، ظلم و ستم و رفتار خشمانه از عوامل مستعد کننده هستند.
• این افراد تنومند هستند ولی با وابسته اند. هویت مردانه ضعیفی احساس می‌کنند، احساس عزت نفس پایین و بی‌ثمر بودن دارند و اشکالاتی در نوار مغزی آنها وجود دارد. این اختلال معمولاً در دهه دوم یا سوم زندگی آغاز و با شروع میانسالی فروکش می‌کند. در این اختلال پرخاشگری جزئی از شخصیت فرد نیست.
• تفاوت اختلال انفجاری متناوب با شخصیت ضد اجتماعی در این است که پرخاشگری جز شخصیت ضد اجتماعی است و همیشه با این افراد است ولی در اختلال انفجاری متناوب پرخاشگری عود کننده است و در شرایطی بین پرخاشگری رفتار فرد به صورت عادی است.
• درمان دارویی اصلی با لیتیوم و از روان درمانی و خانواده درمانی نیز می توان بهره برد.
جنون دزدی
• علایم این اختلال شامل ناتوانی مکرر برای مقاومت در مقابل تکانه دزدیدن اشیایی است که مصرف مادی یا شخصی برای فرد ندارد. اشیا دزدیده شده دارای ارزش مادی نمی باشند. این افراد پس از دزدی ارضا شده، احساس رهایی و لذت دارند و قبل از آن احساس تنش زیادی می کنند.
• عمل دزدی وسیله است نه هدف و عمل به منظور ابراز خشم کینه یا واکنش در مقابل هذیان و توهم نیست.
• اشیا دزدیده شده یا دور انداخته میشوند یا برگردانده و یا در خفا نگهداری میشوند احساس گناه و پشیمانی ممکن است وجود داشته یا نداشته باشد. این عمل بدون طرح ریزی قبلی رخ می‌دهد و در زن ها شایع تر از مردان است.
• دیدگاه روان پویشی علت را ابراز تکانه های پرخاشگری و دفاع در مقابل آسیب دیده می داند.
• یک چهارم مبتلایان به آنورکسی هم همزمان مبتلایند.
• رابطه از هم گسسته مادر و کودک از علل سبب ساز این اختلال است. عده ای هم آن را جانشینی برای عمل جنسی و تکانه های جنسی دانسته یا آن را وسیله‌ای برای افزایش اعتماد به نفس می‌دانند.
• معمولاً اختلال سیر مزمن دارد و مبتلایان کمتر به دنبال درمان هستند. در کودکی آغاز می‌شود ولی عملکرد شغلی و اجتماعی این افراد معمولا خوب است.
اختلال آتش افروزی
• ملاک تشخیصی عبارتست از : ایجاد آتش عمدی و هدفدار در بیش از یک مورد، قبل از ارتکاب به عمل تنش یا تحریک وجود دارد و فرد به آتش یا زمینه‌های موقعیتی آن علاقمند است. احساس لذت، رضایت یا رهایی به هنگام آتش افروزی وجود دارد و ایجاد حریق ناشی از ابراز خشم، اختلال در قضاوت یا توهم و هذیان نیست. در سنین کودکی آغاز شده و ادامه می یابد.
•در مردها شایع تر است همچنین در عقب مانده های ذهنی خفیف بیشتر است. این افراد نسبت به حیوانات بی رحم هستند.
• فروید آتش را سمبل تمایلات جنسی می داند و حرارت جنسی یا تخلیه خشم فشرده است. نبود پدر در خانه ممکن است در سبب شناسی مطرح و میل به برگشت پدر به عنوان نجات دهنده یا کسی که آتش را خاموش کرده یا فردی که فرزند را نجات مد دهد مطرح است.
• میل شدید برای کسب قدرت و حیثیت اجتماعی در آنها دیده می شود. اختلال معمولاً در کودکی شروع و در اغلب موارد بهبود می یابد. مشاهده این اختلال در افراد بالغ پیش آگهی خوبی ندارد. در افراد بالغ با مصرف الکل و فرار از مسئولیت همراه است.
وسواس کندن مو
• این اختلال از سایر اختلال‌های کنترل تکانه شایعتر است. فرد به طور مکرر اقدام به کندن موی خود می کند که باعث از دست رفتن قابل ملاحظه مو می‌شود. احساس تنش فزاینده قبل از کندن مو یا هنگام مقاومت در مقابل این رفتار وجود دارد. احساس رضایت یا لذت یا رهایی از تنش به هنگام کندن مو وجود دارد. تخریب و عملکرد شغلی، اجتماعی در این اختلال وجود دارد. این اختلال در زن ها شایع تر است.
• جهت تشخیص، وجود موهای زبر و کوتاه در کنار موهای بلند در این اختلال وجود دارد. ممکن است فرد پس از کندن مو آن را بخورد.
• اختلال های همزمان معمولاً شامل اختلال وسواس یا اختلال شخصیت وسواسی، شخصیت مرزی و افسردگی است.
• در یک چهارم موارد با موقعیت استرس زا رابطه وجود دارد. اختلال در رابطه مادر و کودک، ترس از تنها ماندن و ترک شدن وجود دارد و همچنین رفتارهای آرایشی افراطی و سو مصرف مواد در آنها مشاهده می‌شود. این اختلال با اختلال وسواسی – جبری هم پوشی زیادی دارد و سیر آن مزمن است. در کودکی شروع شده و ممکن است تا دو دهه تداوم یابد.
• درمان شامل تجویز لیتیوم و استفاده از بیوفیدبک و هیپنوتیزم است.
قماربازی بیمارگونه
• خصیصه اصلی این اختلال رفتار قماربازی ناسازگارانه، عود کننده و مداوم است که مشکلات اقتصادی به بار می‌آورد آشفتگی قابل ملاحظه‌ای را در کارکردهای فردی، اجتماعی یا شغلی سبب می‌شود.
• وجود پنج علامت از علائم زیر برای تشخیص گذاری ضروری است : ۱- اشتغال ذهنی با قماربازی، ۲- احساس نیاز برای قمار کردن با مقادیر زیاد پول برای کسب هیجان مطلوب، ۳- تلاش های مکرر ناموفق برای کنترل، کاهش یا ترک قمار، ۴- قماربازی به قصد فرار از مشکلات، ۵- قمار بازی برای برگرداندن باخته‌ها، ۶- دروغگویی به قصد پنهان کردن وسعت قماربازی، ۷- ارتکاب عمل غیرقانونی برای حصول پول قمار، ۸- به خطر انداختن یا از دست دادن روابط شخصی و حرفه‌ای به دلیل قمار بازی و، ۹- تکیه بر دیگران برای بازپرداخت بدهی‌ها.
• ۱ تا ۳ درصد شیوع دارد داد و دو مردها شایعتر است در افراد مبتلا همزمان وابستگی به الکل در خود و والدین آنها دیده می‌شود. از دست دادن والدین قبل از ۱۵ سالگی، پدر و مادر بی ثبات، خشن یا پدر و مادری که غیبت زیاد داشتنه اند به همراه فراهم بودن امکانات قمار و تاکید خانواده به مادیات و سمبل های مادی و عدم تاکید خانواده بر پس انداز یا صرفه جویی کردن از جمله علل سبب ساز این اختلال هستند.
• اعتقاد بر این است که این افسردگی و قمار بازی رابطه وجود دارد و این اختلال مسیر نوسانی داشته و میل بر مزمن شدن دارد. در مردها در جوانی و در زنها در پیری شایعتر است.
این بیماری را شامل سه مرحله زیر می دانند :
۱- برد
۲- باخت پیشرونده
۳- درماندگی
• گروه درمانی موثرترین درمان است.
• اختلال کنترل تکانه در جای دیگر طبقه بندی نشده است شامل میل اجباری به هر کاری مثل خرید جبری، اعتیاد به بازی های کامپیوتری یا ویدئویی، رفتار جنسی جبری، مجروح کردن مکرر خود، اعتیاد به اینترنت و یا فرستادن پیام کوتاه است.
• اختلالات خلقی وسواسی – جبری اختلالات همراه اختلالات کنترل تکانه می باشند. همچنین ممکن است دو یا چند اختلال از طبقه اختلالات کنترل تکانه با هم همراه باشند.
نیاز به مشاوره حضوری دارید ؟!
اگر نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۲۲۶۳۳۰۳۳ – ۰۲۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره در منزل دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید
نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۲۲۶۳۴۵۵۸-۰۲۱ تماس حاصل فرمایید.
