تمامی یعنی کاهش توانایی های ذهنی به شکل کاهش حافظه و تغییر در شخصیت به صورت حاد یا مزمن که بعد از ۱۸ سالگی اتفاق می افتد و معمولا آسیب مغزی مشخصی در بافت مغزی وجود دارد.
علل دمانس:
۱. مشکلات عروق مغزی
۲. آلزایمر
۳. ضربه مغزی
۴. بیماری متابولیک
۵. تومور مغزی
۶. ایدز
۷. پارکینسون
۸. هانتینتگتون
۹. نیمن پیک
۱۰. مسمومیت دارویی
۱۰. سموم
۱۱. مواد مخدر و محرک
۱۲. الکل
۱۳. کمبود ویتامین ها
۱۴. کروتزفلد جاکوب
درمان دمانس:
درمان‌های روانی – اجتماعی:
۱. درمان رفتاری – شناختی در بیماران دچار دمانس خفیف تا متوسط برای درمان خطاهای شناختی خصوصا فاجعه سازی
۲. «قالب‌بندی مجدد شناختی» برای در ایجاد راهبردهای کنار آمدن با مشکل در مراقبین بیماران نقش داشته باشند و ممکن است از رویکردهای حل مشکل یا مداخلات گروه‌های حمایتی برای آن‌ها مؤثرتر باشند.
۳. درمان رفتاری – شناختی برای کاهش ترس. ترس از این که دیگران تشخیص را بفهمند، به کاهش افت سریع توانایی‌ها، پرهیز از رفتار خجالت‌آور در جامعه، و جلوگیری از حذف نقش بیمار در برنامه‌ریزی مراقبت‌ها کمک‌کننده باشد. تکنیک‌های مورد استفاده شامل ترکیبی از واقعیت‌گرایی، راهبردهای حافظه، و بازسازی مجدد هستند. یکی از مشکلات اساسی در مورد افراد مبتلا به دمانس احساس از خود گذشتگی مراقب نسبت به بیمار است که منجر به احساس تنفر نسبت به خود و بیمار می‌شود. امروزه با کتاب‌هایی که مخصوص این گروه از پرستاران و افراد خانواده نوشته شده و همچنین روان دروانی‌های حمایتی و مشاوره‌های مستمر سعی در کاهش این گونه موارد است.
درمان دارویی:
برای آژیتاسیون خفیف
ترازودون، لورازپام ،کلومتیازول، سیتالوپرام، سرترالین، همچنین والپروات سدیم، کاربامازپین ۳۰۰–۵۰ میلی‌گرم، مهارکننده‌های کولین‌استراز (به‌ویژه ریواستیگمین ۶–۵/۱ میلی‌گرم در دمانس اجسام لوی)، پرومازین ۱۰۰–۲۵ میلی‌گرم را در نظر بگیرید
برای آژیتاسیون شدید یا در صورت وجود سایکوز
کوئتیاپین، ریسپریدون ۲–۵/۰ میلی‌گرم، الانزاپین۱۰–۵/۲ میلی‌گرم ، آریپیپرازول ۱۵–۵ میلی‌گرم در صورت وجود علایم افسردگی مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین مانند سیتالوپرام ۲۰–۱۰ میلی‌گرم و سرترالین ۱۰۰ میلی‌گرم میرتازاپین ۴۵–۱۵ میلی‌گرم
قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند تأثیر خوبی در رفع اختلال خواب مبتلایان به زوال عقل (دمانس) داشته باشد.
روشهای پیشگیری از دمانس
۱. فعالیت‌های فکری و بکاربردن قدرت حافظه. افرادی که از نظر جسمی و فکری فعال هستند به مراتب کمتر از دیگران در معرض بیماری خطرناک الزایمر قرار می‌گیرند. در یک مطالعه که بر روی ۱۹۲ نفر بیمار و ۳۵۸ نفر فرد سالم معلوم شد که زندگی خیلی ساکت و بدون فعالیت جسمانی و فکری باعث کم‌کاری و ناسالم ماندن مغز شده و در افرادی که آمادگی ابتلا به بیماری آلزایمر را دارند بروز بیماری را سریعتر می‌کند.
۳. مغز هم مانند سایر اعضای بدن به ورزش و فعالیت نیاز دارد و بکارنگرفتن آن باعث از بین رفتن قدرت تفکر و حافظه می‌شود. تقویت حافظه تنها با کتاب خواندن و فکرکردن ممکن نیست.
۴. همچنین معاشرت با دیگران، مسافرت رفتن و گردش کردن ، آموختن زبانی جدید، حفظ کردن اشعار، یاد گرفتن موسیقی و هنر میتواند در کاهش تمامی کاملا مؤثر باشد.
۵. مصرف غذاهای دریایی و گوشت ماهی‌هایی چون قزل آلا و ماهی ساردین، با داشتن اسید چرب امگا ۳ خطر ابتلا به آلزایمر را بسیار کاهش می‌دهند.رژیم غذایی مدیترانه‌ای میتواند از خطر ابتلا به آلزایمر پیشگیری می‌کند: در یک تحقیق معلوم شد مصرف رژیم غذایی مدیترانه‌ای خطر ابتلا به آلزایمر را بطور قابل ملاحظه ای کاهش می‌دهد. در این پژوهش دانشمندان رژیم غذایی و وضعیت سلامتی ۲۲۰۰ نفر از مردم عادی را در مدتی بیش از چهار سال بررسی کردند. بر اساس نتایج این پژوهش معلوم شد هر چه افراد بیشتر این نوع تغذیه را رعایت کنند کمتر ممکن است به بیماری آلزایمر مبتلا شوند. به گفته متخصصان بیماری آلزایمر، این مطالعه مدارک دیگری در فواید تغذیه سالم در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر نشان می دهد. اکثر اوقات از رژیم غذایی مدیترانه‌ای به عنوان تغذیه‌ای سالم نام برده می‌شود. رژیم غذایی مدیترانه ای سرشار از میوه، سبزیجات و غلات، مقداری ماهی و مقدار بسیار کمی لبنیات و گوشت است.
۶. نتایج تحقیقات زیادی ارتباط میان استرس مزمن و اضطراب با افزایش خطر ابتلا به افسردگی و زوال عقل نشان می دهند.
۶. مصرف سیب و زردچوبه هم در درمان و هم در پیشگیری از بیماری آلزایمر مؤثر است.
۷. ورزش‌های هوازی مانند دویدن یا کشیدن بدن، مستقیماً شکل‌پذیری سیناپس‌ها را با افزایش مصرف اکسیژن و تغییر ساختار و قابلیت سیناپس زیاد می کند. در نتیجه با حمایت کردن از عمل تولید عصب از زوال عقل در جمعیت میانسالان تا حد زیادی جلوگیری کند.
