ده طرحواره ارتباطی
آنچه در این مقاله میخوانید
ده طرحواره ارتباطی
گاهی اوقات، در اولین یا دومین جلسه، میتوانید فهرست ده طرحواره برای زوج ها معرفی کنید. در ادامه توصیف مفصلی از این طرحواره ها به علاوه درد اولیه ای که با آنها همراه است آورده شده است.
۱- رهاشدگی/ بی ثباتی
فردی با این طرحواره دارای این باور بنیادی است که دیگران بسیار غیر قابل اعتماد و ناپایدار هستند و به همین دلیل نمی توانند که به طور باثباتی در دسترس او باشند. او می ترسد که نتواند روی دیگران حساب باز کند، دیگران بسیار غیر قابل پیش بینی اند و در نهایت او را ترک خواهند کرد. افرادی که دارای طرحواره رهاشدگی هستند، بر این باورند که در روابطشان رها یا طرد می شوند، و هر حرکت اشتباهی میتواند به ختم رابطه منتهی شود. این افراد ممکن است به سمت شرکای عاطفی سرد و فاصله گیری جذب بشوند. در میان این شرکای عاطفی افراد دارای طرحواره اطاعت که اغلب این گمان را دارند که در رابطه خفته شده اند و نیز افراد دارای طرحواره استحقاق /بزرگ منشی پیدا می شود.
۲- بی اعتمادی/ بدرفتاری
فردی که طرحواره بی اعتمادی/بدرفتاری دارد بر این باور است که دیگران غیر قابل اعتماد هستند و در نهایت به او آسیب خواهند رساند. او منتظر است که دیگران دروغ بگویند، فریب کاری کنند یا از او استفاده کنند. افرادی که دارای این طرحواره هستند ممکن است آزمون هایی برای همسر خود طراحی کنند تا قابل اعتماد بودن او را به خود ثابت کنند. آنها به برنامه ها و انگیزه های دیگران مشکوک هستند و از اینکه توسط دیگران بازیچه شوند یا فریب بخورند، می ترسند. این افراد، به سمت همسرانی جذب میشوند که یا غیر قابل اعتماد هستند یا به دنبال تایید شدن و بر عهده گرفتن مسئولیت بی اعتمادی در رابطه اند. همسران افراد دارای طرحواره بی اعتمادی/ بدرفتاری ممکن است دارای طرحواره استحقاق/ بزرگ منشی، شکل شکست، شرم/ نقص یا فداکار/ ایثار باشند.
۳- محرومیت هیجانی
فردی که دارای طرحواره محرومیت هیجانی است، انتظار دارد که دیگران او را ناامید کرده یا محروم کنند. او بر این باور است که دیگران هرگز قادر نیستند نیازهای او را برآورده کرده با او را راضی نمایند. او می ترسد که همسرش هرگز قادر نباشد برای او درک، توجه و اعتبار و پشتیانی که او واقعآ نیازمندش است را فراهم کند. این نوع افراد مدام احساس می کنند چیزی در رابطه شان گمشده است. آنها اغلب احساس تنهایی می کنند و رابطه خود با همسر را قطع می کنند. هم چنین برای آنها کار سختی است که به دیگران اجازه دهند تا از آنها مراقبت کنند. این افراد تمایل دارند تا به سمت همسرانی که سرد بوده و قادر به رفع نیازهای آنها نبوده و سوخت هیجان محرومیت آنها را تامین می کنند، جذب شوند. همسر آنها ممکن است افرادی دارای طرحواره استحقاق/بزرگ منشی، طرحواره اطاعت یا طرحواره نقص/شرم هستند.
۴- نقص شرم
فرد دارای طرحواره، بر این باور که ناقص، بی ارزش و غیر قابل دوست داشتن است. افراد دارای این طرحواره، همگی این باور بنیادین را دارند که وجودشان عیبی اساسی دارد. آنها این داستان را در مورد خودشان می سازند که در هم شکسته، ناقص، یا به شدت دارای ایراد هستند و هیچ کسی وجود ندارد که واقعا آنها را دوست داشته باشد. این افراد از اینکه شناخته بشوند واهمه دارند: آنها بر این باورند که اگر کسی واقعاً آنها را بشناسد، خود واقعی شان که ناپذیرفتنی و غیر قابل دوست داشته است نمایان خواهد شد. فردی که این طرحواره را دارد اغلب به سمت آن شرکای عاطفی جذب می شوند که او را طرد می کنند و طرحواره معیارهای سختگیرانه، طرحواره بی اعتمادی/ بدرفتاری یا طرحواره محرومیت هیجانی دارند.
۵- انزوای اجتماعی/بیگانگی
افرادی که دارای این طرحواره هستند بر این باورند که با هیچ کسی متناسب نبوده و متعلق به هیچ شخصی نیستند. آنها حسی از تنهایی در رابطه، دیده نشدن و درک نشدن دست و پنجه نرم می کنند. درد اصلی این طرحواره که ظاهر می شود این است که فرد گمان میکند با دیگران تفاوت دارد و به هیچ کسی متعلق نیست. این افراد تمایل دارند که به سمت افرادی جذب شوند که دارای طرحواره شرم /نقص، طرحواره محرومیت هیجانی یا طرحواره بی اعتمادی/ بدرفتاری اند.
۶- وابستگی
فردی که طرحواره وابستگی دارد بر این این باور است که به همسر خود وابسته است و نمی تواند تنها زندگی کند. آنها براین باور هستند که به همسر خود برای بقای هیجان که نمی توانند آن را از بیرون رابطه دریافت کنند، نیاز دارند. افراد دارای طرحواره وابستگی اغلب نمی توانند به قضاوت و بینش خود در مورد چیزی که آن نیاز دارند و این که چه اقداماتی باید انجام دهند اعتماد کنند. آنها به خود و تصمیماتی که می گیرند شیک دارند؛ و به بازخورد دیگران درباره خودشان تکیه و اعتماد می کنند. باور آنها این است که نمی توانند به تنهایی زنده بمانند یا موفق شوند و به همسر خود وابسته هستند. این افراد تمایل دارند تا به دنبال همسری مستقل بگردند تا آنها را رهبری کند و برای آنها تصمیم گیری کند. این همسر ممکن است فردی باشد. که دارای طرحواره استحقاق /بزرگ منشی یا طرحواره معیارهای سختگیرانه است.
۷- شکست
افراد دارای طرحواره شکست، از شکست خوردن واهمه دارند و این باور پایدار و فراگیر را دارند که به انداهه کافی خوب نیستند، باکفایت نیستند، و اینکه همسر خود را ناامید و ناکام خواهند کرد. آنها نگرانند که ناگزیر همسر خود را ناامید خواهند کرد و به خود اطمینان ندارند که می توانند موفق شوند. فردی که طرحواره شکست دارد اغلب همسری را انتخاب می کند که منتظر است او شکست بخورد. این نوع همسران شامل افرادی میشوند که طرحواره محرومیت هیجانی یا طرحواره های معیارهای سختگیرانه دارند.
۸- استحقاق/ بزرگ منشی
افرادی که دارای طرحواره استحقاق /بزرگ منشی می باشند، اغلب در روابط خود احساس خفگی یا به دام افتادن می کنند و به راحتی از نیازهای هیجانی زوج زندگی خود عصبانی و ناراحت می شوند. باور کلیدی آنها این است که نیازهای آنها در اولویت است. آنها بر این گمان اند که لایق این هستند که نیازهای خود را داشته باشند و نباید با دیگران خود را مطابقت بدهند جلوه کلی افرادی که دارای این طرحواره اند، به این صورت است که انسانهایی خاص بود و نیازی به اقدام متقابل ندارند. آنها نیازهای همسر خود را به صورت چیزی تحمیلی و اسباب زحمت تجربه میکنند. آنها در برگرفتن دیدگاه فرد دیگر دچار مشکل اند. اصرار می ورزند که بدون در نظر گرفتن تاثیری که بر روی همسر خود دارند باید بتوانند چیزی را که میخواهند بیان کرده و انجام دهند. این افراد، تمایل دارند تا به سمت همسری بروند که تمایل دارد با نیازهای آنها موافقت کند؛ این نوع همسران شامل افرادی هستند که طرحواره ایثار/طاعت، محرومیت هیجانی، رهاشدگی، نقص/ شرم دارند.
۹- ایثار/ اطاعت
افراد دارای این طرحواره به قیمت نرسیدن به نیازهای خود، تمرکزی افراطی بر نیازهای افراد دیگر دارند. تفاوت اصلی میان کسانی که دارای طرحواره ایثار هستند با کسانی که دارای طرحواره اطاعت هستند، این است که افراد دارای طرحواره ایثار، انتخاب به صورت داوطلبانه را تجربه میکنند، در حالی که افرادی که دارای طرحواره اطاعت، خود را به صورت افرادی که تحت کنترل دیگر افراد هستند، میبینند. افرادی که دارای طرحواره اطاعت هستند، به دلیل ترس از طرد شدن، خود را تسلیم رفع نیازهای دیگر افراد می کنند، در حالی که آنهایی که دارای طرحواره ایثار هستند، از داشتن احساس گناه یا خودخواهی اجتناب میکنند. افرادی که دارای طرحواره ایثار هستند، در نهایت به احساس محرومیت، ناراحتی و عصبانیت در روابط را که در نتیجه زیاد ارائه کردن میرسند. این افراد تمایل دارند تا به سمت همسرانی جذب شوند که خودشیفته هستند؛ تقاضاهای زیادی از طرف مقابل خود دارند و دارای طرحواره های استحقاق/ بزرگ منشی، رهاشدگی و یا محرومیت هیجانی هستند.
۱۰- معیارهای سختگیرانه
افرادی که دارای معیارهای سختگیرانه هستند، تمایل دارند تا معیارهای بسیار بالایی برای خود و دیگران در نظر بگیرند. برای آنها تجربه احساس رضایت دشوار است؛ آنها از رفتارها و دستاوردهای خود و دیگران بیش از حد انتقاد میکنند. باور اصلی این افراد این است که باید کامل باشند؛ این مساله برای آنها سخت است که کمبودها و محدودیت های خود و دیگران را بپذیرند. آنها بر اشتباهات، عیب ها و نقص ها تاکید دارند که به یک نارضایتی طولانی مدت منجر میشود. افرادی که دارای طرحواره معیارهای سختگیرانه هستند، تمایل دارند تا به سمت آن شرکای عاطفی جذب شوند که مشکلاتی در برآورده ساختن استانداردهای طرف مقابل دارند و شامل افرادی هستند که دارای طرحواره شکست با طرحواره نقص/شرم باشند.