فشار روانی

مدل پیش زمینه – فشار روانی

به یاد بیاورید که در مثال اسکیزوفرنی که قبلاً مطرح شد، عوامل ژنتیکی موثر بودند، اما این عوامل توجیه کننده تمام موارد اسکیزوفرنی نیستند. اگر عامل اختلال کاملاً ژنتیکی بود، پس می بایست هر دو عضو دوقلوی یکسان، تشخیص یکسانی داشته باشند.

بنابراین عوامل غیر ژنتیکی از قبیل محیط و فشار روانی نیز نقش علّی ایفا می‌کنند. مدل پیش زمینه – فشار روانی به تعامل میان عوامل ژنتیکی و سایر پیش آمادگی های زیستی و تاثیر محیط فشارزا می‌پردازد.

پیش آمادگی، زمینه آسیب‌پذیری است که هم شامل عوامل زیستی است و هم شیوه‌های پاسخ‌دهی، فشار روانی، عامل محیطی کنونی است که می‌تواند، البته نه همیشه، در سیر رفتار نابهنجار اثرگذار باشد. فشارزاهای رایج کودکان ممکن است مدرسه، تعارض با همسالان، از دست دادن فرد مورد علاقه، حوادث جسمی، مواجهه با خشونت خانوادگی یا اجتماعی یا صرفاً پذیرش مسئولیت زیاد یا فعالیت‌های بسیار زیاد باشد.

مدل پیش آمادگی و فشار روانی

طبق این مدل پیش آمادگی و فشار روانی مکمل یکدیگرند، یعنی هیچ کدام به تنهایی برای ایجاد رفتار نابهنجار کافی نیستند. برای توضیح بیشتر مدل پیش زمینه – فشار روانی به مثال اسکیزوفرنی برمیگردیم که عوامل زمینه ساز در آن دخالت دارند، اما همه چیز را تبیین نمی کنند. رشد نابهنجاری تا حدی به نقش فشارزاها و عوامل محیطی بستگی دارد.

همانطور که میهل، نظریه‌پرداز پیش زمینه – فشار روانی در سال ۱۹۶۲ شرح داد، تنها افرادی که دارای زمینه و ساخت ژنتیکی همساز با اسکیزوفرنیا هستند به این اختلال مبتلا می‌شوند، اما به شرط اینکه در محیط یادگیری آسیب زا و زندگی فشارزا قرار گیرند. این اظهار نظر اختصاصاً در مورد اسکیزوفرنی ابراز شده است، اما برای همه اختلالات کاربرد دارد. تعامل پیچیده میان فرد و محیط در رفتار وی تاثیر دارد.